موضوع کارت بازرگانی در ماده ۳ قانون صادرات و واردات و ماده ۱۰ آیین نامه اجرایی قانون مذکور به شرح زیر مورد اشاره قرار گرفته است :
ماده ۳ قانون صادرات و واردات کالا : مبادرت به امر صادرات و واردات کالا به صورت تجاری مستلزم داشتن کارت بازرگانی است که توسط اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران صادر و به تأیید وزارت بازرگانی می رسد.
تبصره ۱ : ملاک تجاری بودن کالا و نیز نحوه صدور ، تمدید و ابطال کارت بازرگانی مطابق آیین نامه اجرایی قانون واردات و صادرات کالا خواهد بود که به تصویب هیأت وزیران می رسد.
تبصره ۲ : مرجع رسیدگی و اظهارنظر قطعی هنگام بروز اختلاف بین متقاضی کارت بازرگانی و اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ، وزارت بازرگانی است.
تبصره ۳ : شرکت های تعاونی مرزنشین، ملوانان، پیله وران و کارگران ایرانی مقیم خارج از کشور دارای کارنامه شغلی از وزارت کار و امور اجتماعی ( مجاز ) از داشتن کارت بازرگانی معاف هستند.

۱. ملاک تجاری بودن کالا
کالاهایی که به تشخیص گمرک ایران برای فروش، وارد یا صادر می گردند، اعم از اینکه به همان شکل یا پس از انجام عملیات ( تولیدی، تفکیک و بسته بندی ) به فروش برسند، تجاری تلقی خواهند شد.
شایان ذکر است که موارد زیر تجاری تلقی نمی گردد :
۱. نمونه های تجاری و تولیدی و نمونه برای بررسی و آزمایش در حدی که می تواند نمونه تلقی شود، به تشخیص گمرک جمهوری اسلامی ایران.
۲. ماشین آلات، تجهیزات، اجزا و قطعات مربوط مورد نیاز واحدهای تولیدی فاقد کارت بازرگانی که در مواقع لزوم در حد نیاز خود با تشخیص وزارت صنعت، معدن و تجارت رأساً وارد می نماید.
۳. عملیات ورود و صدور کالا توسط دستگاه‌های اجرایی دارای ردیف بودجه منطبق با وظایف و در جهت نیل به اهداف آن دستگاه با اطلاع وزارت صنعت، معدن و تجارت که برای تأمین نیاز و نیل به اهداف عمومی آن دستگاه انجام می‌شود. در موارد خاص که وزارت صنعت، معدن و تجارت تشخیص می‌دهد ورود کالا برای عملیات تجاری است ضمن توقف جریان، مراتب را به هیأت دولت گزارش می نماید.
۴. صدور کارت توسط صادرکنندگان مبتدی برای یک دوره حداکثر شش ماهه در آغاز کار با مجوز وزارت صنعت، معدن و تجارت.
۵. وسایل و ملزومات مورد نیاز واحدهای تحقیقاتی، علمی، پزشکی، آموزشی، آزمایشگاهی، کاتالوگ، بروشور، کتابچه حاوی مشخصات فنی و تجاری کالا، نقشه های فنی و نمونه های فاقد بهای ذاتی، کالاهای مورد نیاز پیمانکاران و مشاوران با تشخیص وزارت صنعت، معدن و تجارت.

۲. چگونگی صدور کارت بازرگانی
کارت بازرگانی توسط شعب اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران در تهران یا سایر شهرستان‌ها به نام متقاضیانی که واجد شرایط زیر هستند برای مدت یک سال با رشته فعالیت خاص حسب درخواست متقاضی صادر می‌گردد که پس از تأیید وزارت صنعت، معدن و تجارت معتبر خواهد بود.
تبصره ۱ : کارت بازرگانی کلیه شرکت‌های تعاونی و اتحادیه‌های مربوط فقط توسط اتاق تعاون مرکزی جمهوری اسلامی ایران در تهران یا سایر شهرستان‌ها صادر می‌گردد که پس از تأیید وزارت صنعت، معدن و تجارت معتبر خواهد بود.
تبصره ۲ : فهرست رشته فعالیت خاص قابل درج در کارت بازرگانی توسط وزارت صنعت، معدن و تجارت با هماهنگی اتاق‌های بازرگانی و صنایع و معادن ایران و تعاون مرکزی جمهوری اسلامی ایران تعیین می گردد.

۱.۲ اشخاص حقیقی ایرانی
۱. داشتن حداقل سن بیست و سه سال تمام
۲. داشتن کارت پایان خدمت نظام وظیفه یا کارت معافیت برای آقایان
۳. داشتن حداقل مدرک دیپلم متوسطه
۴. داشتن محل کسب متناسب با رشته فعالیت، اعم از ملکی یا استیجاری ( برای احراز این شرایط ارائه مدرک مثبته و حسب مورد تأیید اتاق‌های بازرگانی و صنایع و معادن ایران و تعاون مرکزی جمهوری اسلامی ایران الزامی است. )
۵. داشتن دفاتر قانونی و اراده اظهارنامه ثبتی
۶. داشتن حساب جاری در یکی از بانک‌های داخلی و داشتن گواهی عدم چک برگشتی در سیستم بانکی کشور
۷. عدم اشتغال تمام وقت و همچنین رابطه استخدامی با وزارتخانه‌ها و سازمان‌های دولتی و قوای سه‌گانه
۸. عدم ورشکستگی به تقصیر و تقلب
۹. نداشتن محکومیت موثر کیفری
۱۰. ارائه گواهی سازمان امرو مالیاتی ذیربط مبنی بر عدم بدهی مالیاتی یا تعیین تکلیف آن
تبصره ۱ : دستورالعمل دوره‌های آموزشی توجیهی شامل سرفصل های آموزشی، میزان ساعات آموزش و چگونگی صدور گواهی حضور در دوره‌ها و سایر شرایط، متناسب با فناوری‌های جدید به گونه‌ای که در نهایت سازمان توسعه تجارت ایران صلاحیت متقاضی مبنی بر اخذ کارت بازرگانی را تأیید کند، بر اساس تفاهم نامه‌ای خواهد بود که توسط وزارت صنعت، معدن و تجارت ( سازمان توسعه تجارت ایران ) و اتاق‌های بازرگانی و صنایع و معادن ایران و تعاون مرکزی جمهوری اسلامی ایران تدوین و ارائه می‌گردد.
تبصره ۲ : فارغ التحصیلان دانشگاهی در رشته های مرتبط از ارائه این گواهی معاف هستند و فهرست رشته‌های مرتبط در دستورالعمل اجرایی دوره‌های آموزشی مشخص خواهد شد.

۲.۲ اشخاص حقیقی غیرایرانی
۱. داشتن کلیه شرایط مقرر برای اشخاص ایرانی به استثنای برگ پایان خدمت وظیفه یا بگ معافیت
۲. داشتن پروانه کار و اقامت معتبر
۳. عمل متقابل کشور متبوع آنها در مورد ایرانیان مقیم آن کشور
در موارد خاص که صدور کارت بازرگانی بدون توجه به عمل متقابل کشور متبوع متقاضی به تشخیص وزارت صنعت، معدن و تجارت ضرورت داشته‌باشد، وزارت مذکور می‌تواند مجاز بودن صدور کارت بازرگانی برای قبیل متقاضیان را بدون رعایت شرایط متقابل به اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران اعلام نماید.

۳.۲ اشخاص حقوقی ( اعم از این که تشکیل و ثبت آنها در ایران بوده یا تشکیل آنها در خارجاز کشور بوده و سپس در ایران به ثبت رسیده باشند ) :
۱. مدیرعامل شرکت باید دارای شرایط مقرر در اجزاء ۹،۸،۷،۳،۲،۱ و ۱۱ باشند.
۲. مدیران عامل شرکت‌های تعاونی، شرکت‌های دولتی و شرکت‌های موضوع قانون حفاظت و توسعه صنایع ایران مصوب سال ۱۳۵۸ مشمول بند ۷ نخواهند بود.
۳. مدیران شرکت‌های دولتی، شرکت‌های متعلق به نهادهای انقلابی و شرکت‌های موضوع قانون حفاظت صنایع که حکم مدیریت آنان توسط سازمان دولتی یا نهاد ذیربط صادر شده باشد، از ارائه گواهی موضوع بند ۹ معاف خواهند بود.
۴. شرکت‌ها باید دارای شرایط مقرر در اجزای ۸،۶،۵،۴ و ۱۰ باشند.
تبصره : کارت بازرگانی اشخاص حقوقی با رعایت مفاد بندهای یادشده با نام شرکت صادر می‌گردد.

۳. چگونگی تمدید کارت بازرگانی
دارنده کارت بازرگانی یا نماینده قانونی وی با ارائه اصل کارت بازرگانی و مدارک مشروح زیر برای انجام تشریفات تمدید به اتاق های بازرگانی و صنایع و معادن ایران و تعاون مرکزی جمهوری اسلامی ایران حسب مورد مراجعه نماید :
۱. گواهی از حوزه مالیاتی ذیربط مبنی بر موافقت یا ترتیب پرداخت بدهی مالیات قطعی شده آخرین سال مالیاتی پذیرفته شده ( موضوع ماده ۵۳ ) قانون اصلاح موادی از قانون مالیات های مستقیم مصوب سال ۱۳۵۱.
۲. ارائه گواهی روزنامه رسمی جمهوری اسلامی ایران مبنی بر ثبت هر نوع تغییرات در شرکت در خصوص اشخاص حقوقی و ارائه اظهارنامه ثبت نام در دفتر ثبت تجاری برای اشخاص حقیقی.
تبصره ۱ : کلیه دارندگان کارت بازرگانی چنانچه پس از اتمام مدت اعتبار، حداکثر ظرف مدت دو سال اقدام به تمدید آن ننمایند، باید علاوه بر ارائه مدارک این بند کلیه مراحل صدور کارت بازرگانی را دوباره طی نمایند. تاریخ تمدید کارت بازرگانی، مبدأ اعتبار مجدد خواهد بود.
تبصره ۲ : اتاق های بازرگانی و صنایع و معادن ایران و تعاون مرکزی جمهوری اسلامی ایران موظفند بر اساس دستورالعملی که ظرف مدت شش ماه از تاریخ ابلاغ این آیین نامه تهیه و به تأیید وزیران عضو کمیسیون ماده ۱ آیین نامه اجرایی قانون مقررات صادرات و واردات می‌رسانند، اشخاص و شرکت‌های تعاونی را رتبه بندی نمایند. کارت بازرگانی بر اساس رتبه بندی یادشده با رعایت سایر شرایط برای مدت بیش از یک سال تا پنج سال قابل تمدید خواهد بود.
تبصره ۳ : هر شخص حقیقی یا حقوقی فقط می‌تواند یک فقره کارت بازرگانی داشته باشد.
تبصره ۴ : دارندگان کارت بازرگانی حق واگذاری آن به غیر برای استفاده از مزایای کارت بازرگانی را ندارند.

۴. موارد معافیت از داشتن کارت بازرگانی
۱. شرکت تعاونی مرزنشینان برای ورود کالاهای مورد نیاز خانوارهای مرزنشین طبق فهرست مربوط و به تعداد، مقدار و ارزش تعیین شده و صدور کالا در ازای کالاهای وارداتی.
۲. ملوانان ایرانی شاغل در شناورهایی که بین سواحل ایران و سایر کشورها در تردد هستند، برای ورود کالاهای مورد نیاز خانواده خود به تعداد، مقدار و ارزش تعیین شده.
۳. پیله وران برای ورود کالاهای قابل ورود مورد نیاز استان خود و استان‌های همجوار در صورت اخذ کارت پیله‌وری و مجوز ورود از اداره بازرگانی شهر یا استان مربوط.
۴. کارگران ایرانی شاغل در خارج از کشور در صورت داشتن کارنامه شغلی از وزارت کار و امور اجتماعی طبق فهرست مربوط و به تعداد، مقدار و ارزش تعیین شده.
۵. کالاهایی که ورود و صدور آنها به تشخیص گمرک برای فروش نیستند.
در صورتیکه بین متقاضیان کارت بازرگانی و اتاق بازرگانی و صنایع و معادن یا اتاق تعاون اختلاف پیدا شود، هر یک از طرفین می‌توانند موضوع اختلاف را با ذکر دلایل خود جهت اتخاذ تصمیم نهایی به وزارت صنعت، معدن و تجارت منعکس نمایند. در صورتیکه بعد از صدور کارت بازرگانی برای وزارت صنعت، معدن و تجارت مشخص شود که دارنده کارت فاقد یک یا چند شرط از شرایط دریافت کارت است یا بعد از صدور، فاقد شرط یا شرایط مذکور گردیده است، وزارت مذکور می‌تواند رأساً نسبت به ابطال کارت اقدام نموده و موضوع را به اطلاع اتاق بازرگانی و صنایع و معادن یا اتاق تعاون حسب مورد برساند، لکن در صورتی که این امر برای اتاق بازرگانی و صنایع و معادن یا اتاق تعاون مشخص گردد، باید موضوع را جهت ابطال به وزارت صنعت، معدن و تجارت منعکس نماید.